Τοξική λάσπη από την κατάρρευση του φράγματος επηρεάζει το κοράλλι

Rio Doce rivermouth στην πόλη Regência εβδομάδες μετά την κατάρρευση του φράγματος του Samarco (Creative Commons - Arnau Aregio)

Δεδομένου ότι η Βραζιλία ασχολείται με τις συνέπειες της πρόσφατης κατάρρευσης του φράγματος του Brumadinho, η οποία κατέστρεψε περίπου 12 εκατομμύρια κυβικά μέτρα απορριμμάτων ορυχείων και αποβλήτων εξόρυξης στη διοικητική περιοχή της εξορυκτικής βιομηχανίας Vale do Rio Doce, στην καφετέρια και στις κοντινές πόλεις - προκαλώντας 179 θανάτους και την εξαφάνιση των 131 ατόμων, πριν από τη συνέχιση της ρύπανσης των ποταμών, οι επιπτώσεις της κατάρρευσης του φράγματος του Fundus 2015 γίνονται αισθητές στα κοράλλια που περιβάλλουν τα παρθένα παράκτια νησιά που αποτελούν μια μοναδική περιοχή προστασίας του περιβάλλοντος και ένα σημαντικό εθνικό πάρκο.

Μετά την κατάρρευση του φράγματος του Fundão - το Fundao ήταν το όνομα του φράγματος που ανήκει στον Samarco, μια κοινή επιχείρηση μεταξύ των κολοσσών των ορυχείων Vale do Rio Doce & BHP Billiton - κοντά στην πόλη Mariana στην πολιτεία Minas Gerais, στις 5 Νοεμβρίου 2015, τα απορρίμματα και τα άλλα απόβλητα εξόρυξης που περιέχονται σε ένα μαζικό κύμα λάσπης και λάσπης, μολύνουν το Rio Doce (Sweet River) για περίπου 500 χλμ. Το λασπώδες κύμα κατέστρεψε τα πάντα στο μονοπάτι του μέχρι το στόμιο του Rio Doce, στη μικρή παράκτια πόλη του Regência, στην πολιτεία Espírito Santo, όπου ο καφέ φουσκωτός ανεμιστήρας φτάνει στη θάλασσα. Ο πεσμένος επεκτάθηκε για μίλια από την ακτή και μια από τις μεγάλες αβεβαιότητες ήταν αν θα φθάσει στο αρχιπέλαγος Abrolhos στη νότια ακτή της Bahia, 250 χιλιόμετρα βόρεια από το στόμιο του ποταμού. Η κατάρρευση του φράγματος Fundão απελευθέρωσε περίπου 39,2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα απορριμμάτων και άλλων αποβλήτων. Τα απορρίμματα έφτασαν στον ποταμό Gualaxo do Norte, διασχίζουν το κρεβάτι τους και εκκενώνονται στο Rio Doce. Πιστεύεται ότι 20,3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα υλικού κατατέθηκαν στο φράγμα του υδροηλεκτρικού σταθμού Risoleta Neves (Candonga). Άλλα 18,9 εκατομμύρια κυβικά μέτρα απορρίμματα ακολούθησαν τη ροή των υδάτων και έφθασαν στη θάλασσα στις 21 Νοεμβρίου 2015.

"Περίπου τρεις μήνες μετά την άφιξη των απορριμμάτων του Fundão στο στόμιο του ποταμού, παρατηρήσαμε στο Abrolhos αντίστοιχη αύξηση των βαρέων μετάλλων που έφερε αυτή η λάσπη", υπενθυμίζει τον Heitor Evangelista, γεωφυσικό, ερευνητή και καθηγητή στο κρατικό πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο UERJ). "Το νερό στο Abrolhos παραμένει διαφανές, αλλά έχει λεπτότερα, πιο διαλυτά υλικά που φτάνουν εκεί και κατά την άφιξή τους έχουν ενσωματωθεί από οργανισμούς".

Για χρόνια, η Ευαγγελίστρια ερευνά τα κοράλλια του εθνικού πάρκου Abrolhos στο Μπαχιά. Οι χημικές πληροφορίες που περιέχονται στον σκελετό του υπάρχοντος είδους, βοηθούν στην επανάληψη του ιστορικού του τοπικού θαλάσσιου οικοσυστήματος, όπως η θερμοκρασία του νερού με την πάροδο του χρόνου.

"Τα κοράλλια είναι οργανισμοί που, καθώς μεγαλώνουν, σχηματίζουν έναν σκελετό, ο οποίος στοιβάζεται. Το ύφασμα που σχηματίζει τα κοράλλια είναι χιλιοστομετρικό, το μόνο που έχει στο εσωτερικό του είναι σκελετός, αν το κόψετε, θα δείτε τα στρώματα. ένα έτος ανάπτυξης », εξηγεί ο Ευαγγελιστής. "Όσο αυξάνεται, αποθηκεύει πληροφορίες από τη στήλη νερού.Όλα που συμβαίνουν στο νερό, αφήνει ένα αρχείο στους σκελετούς.Το Coral είναι μια οθόνη, ένας bioindicator, των γεγονότων που συμβαίνουν, με το πλεονέκτημα ότι διατηρεί αυτό το έτος πληροφοριών ανά έτος, και μπορούμε, μέσω χημικής ανάλυσης, να διασώσουμε αυτές τις πληροφορίες από το παρελθόν. "

Μερικά από αυτά τα στοιχεία που περιέχονται στη λάσπη που έφτασε στο στόμιο του ποταμού σχηματίζονται από πολύ μικρά σωματίδια που περιλαμβάνουν ιχνοστοιχεία, τα οποία διαλυτοποιούνται στο νερό και στη συνέχεια μεταφέρονται από επικρατούντα ρεύματα. Όταν αυτά τα μικρά σωματίδια έφθασαν στα κοράλλια, καταγράφηκαν στις γραμμές ανάπτυξης των σκελετών τους.

Θέση του Εθνικού Πάρκου Rio Doce και Abrolhos (Εικόνα: Abrolhos Skywatch - UERJ)

Οι ερευνητές μέτρησαν τη συγκέντρωση 46 χημικών στοιχείων στα κοράλλια, μερικά από τα οποία, όπως ο ψευδάργυρος, ο χαλκός, το λανθάνιο και το δημήτριο, κορυφώθηκαν λίγο μετά την άφιξη της ιλύος. "Αυτά τα υλικά ήταν μάλλον στη ράμπα του Rio Doce και όταν έφτασε η λάσπη τα έσυρε όλα. Ήταν σαν ένα κρουστικό κύμα που έφερε αυτό το υλικό γρήγορα στο Abrolhos", λέει η Evangelista. "Άλλα στοιχεία έχουν αυξηθεί συνεχώς μετά την άφιξη του πετρώματος, όπως το αρσενικό."

Σε μια έκθεση σχεδόν 50 σελίδων, οι ερευνητές παρουσίασαν λεπτομερείς αναλύσεις για την παρουσία μετάλλων στην περιοχή. Εκτός από το UERJ, η έρευνα υποστηρίχθηκε από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο Fluminense (UFF) και το Πανεπιστημιακό Καθολικό Πανεπιστήμιο του Rio de Janeiro (PUC-Rio).

Καθ 'όλη τη διάρκεια του έργου παρακολούθησης της διασποράς της ιλύος εξόρυξης στη θάλασσα, ο καθηγητής Evangelista, μαζί με τους μαθητές του, ενημέρωσε μια σελίδα στο Facebook - το Abrolhos Sky Watch - με δορυφορικές εικόνες που δείχνουν την πορεία του ιζήματος, έτσι ώστε η κοινωνία να μπορεί επίσης να ενημερώνεται για επιπτώσεις της τραγωδίας. Η μελέτη κατέδειξε ότι περισσότερο από τρία χρόνια μετά τη διάρρηξη και την κατάρρευση του φράγματος Fundão, οι περιβαλλοντικές ζημίες που προκλήθηκαν από τις μεταλλευτικές εταιρείες δεν έχουν ακόμη μελετηθεί πλήρως και συμπεριληφθεί, τόσο στην ενδοχώρα όσο και στην ανοικτή θάλασσα. Με την αμέλεια των ορυχείων και της κυβέρνησης της Βραζιλίας, τα οικοσυστήματα θα εξακολουθήσουν να μολύνονται και να υποβαθμίζονται. Ο κίνδυνος είναι ότι μπορεί να επηρεαστεί η εύθραυστη οικολογική ισορροπία που ευνοεί τον σχηματισμό κοραλλιών, π.χ. με τον πολλαπλασιασμό άλλων επιβλαβών οργανισμών. Μόνο μακροπρόθεσμη παρακολούθηση θα διαπιστώσει το επίπεδο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς δεν υπάρχουν γενικές παράμετροι για αυτή τη μορφή μόλυνσης από κοράλλια.

Δείγμα αναλυθέντων κοραλλιών έδειξε την παρουσία βαρέων μετάλλων (Εικόνα: UERJ)