Επιστήμονες στο Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας (NOC) του Ηνωμένου Βασιλείου ηγούνται ενός νέου, πενταετούς χρηματοδοτούμενου έργου για τη διερεύνηση της ανησυχητικής επέκτασης των ωκεάνιων ερήμων — τεράστιων περιοχών του ωκεανού με λίγη ζωή ή θρεπτικά συστατικά.
Η έρευνα, η οποία υποστηρίζεται από μια επιχορήγηση Consolidator Grant ύψους 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ (2,6 εκατομμύρια λίρες) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC), θα διερευνήσει κατά πόσον οι μικροσκοπικοί οργανισμοί που ονομάζονται διαζωτρόφοι θα μπορούσαν να επιβραδύνουν ή ακόμα και να αντιστρέψουν αυτήν την τάση.
Οι υποτροπικές δίνες, που συχνά αναφέρονται ως «ωκεάνιες έρημοι», καλύπτουν περισσότερο από το 60% της επιφάνειας του ωκεανού. Αυτές οι περιοχές επεκτείνονται με πρωτοφανή ρυθμό πέντε εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων ανά δεκαετία - μια έκταση ισοδύναμη με το τροπικό δάσος του Αμαζονίου ή ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Καθώς οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται, οι επιστήμονες ανησυχούν για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτής της επέκτασης στα θαλάσσια οικοσυστήματα και στο κλίμα της Γης, οι οποίες θα μείωναν την παραγωγικότητα των ωκεανών, επηρεάζοντας τα θαλάσσια τροφικά πλέγματα και τον ρόλο του ωκεανού ως καταβόθρας άνθρακα.
Το νέο έργο, με την ονομασία EXPAND, θα επικεντρωθεί στην υποτροπική δίνη του Ινδικού Ωκεανού, την λιγότερο κατανοητή από αυτές τις ωκεάνιες ερήμους. Περιλαμβάνει εταίρους από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Νότια Αφρική.
Ο επικεφαλής του έργου και ανώτερος επιστήμονας του NOC, Δρ. Mar Benavides, υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη κατανόησης των αιτιών που οδηγούν στην επέκταση των ωκεάνιων ερήμων - και κατά πόσον η βιολογική δέσμευση αζώτου μπορεί να βοηθήσει στην εξουδετέρωση των επιπτώσεών της.
«Αποκαλύπτοντας τους δεσμούς μεταξύ της δέσμευσης αζώτου και της θαλάσσιας παραγωγικότητας, θα είμαστε σε θέση να βελτιώσουμε τα μοντέλα της κλιματικής αλλαγής και να προβλέψουμε πώς τα θαλάσσια οικοσυστήματα ανταποκρίνονται στις περιβαλλοντικές αλλαγές», δήλωσε ο Benavides. «Τελικά, αυτό το έργο θα μπορούσε να προσφέρει νέες γνώσεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους ωκεανούς μας».
Στο πλαίσιο του έργου, οι ερευνητές θα πραγματοποιήσουν δύο αποστολές με το R/V Marion Dufresne . Αυτές οι αποστολές θα φέρουν σε επαφή ειδικούς στη βιογεωχημεία, τη μικροβιολογία, τη φυσική ωκεανογραφία και την ωκεανογραφική μηχανική για τη συλλογή κρίσιμων δεδομένων από τον Ινδικό Ωκεανό.
Το έργο θα περιλαμβάνει επίσης την ανάπτυξη καινοτόμου, προηγμένου αυτοματοποιημένου εξοπλισμού παρατήρησης των ωκεανών που αναπτύχθηκε από την NOC για την παρακολούθηση της δραστηριότητας και της ποικιλομορφίας των διαζωτρόφων κατά τη διάρκεια ενός ολόκληρου έτους, επιτρέποντας στους επιστήμονες να συλλέγουν συνεχή δεδομένα, ακόμη και όταν δεν βρίσκονται στη θάλασσα.
Οι εταίροι του έργου EXPAND είναι το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS), το Γαλλικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Ανάπτυξη, τα Πανεπιστήμια της Καλιφόρνια Σάντα Κρουζ και του Μέριλαντ (ΗΠΑ), το Εργαστήριο Φυσικής Έρευνας της Ινδίας και τα Πανεπιστήμια της Ρεϋνιόν και του Κέιπ Τάουν (Νότια Αφρική).
Το EXPAND είναι ένα εγκεκριμένο έργο της Δεύτερης Διεθνούς Αποστολής στον Ινδικό Ωκεανό (IIOE-2), του Ολοκληρωμένου Έργου Έρευνας Θαλάσσιας Βιόσφαιρας (IMBeR) και της Διεθνούς Μελέτης των Θαλάσσιων Βιογεωχημικών Κύκλων των Ιχνοστοιχείων και των Ισοτόπων τους (GEOTRACES).